Voor haar promotieonderzoek bij SeniorLines kijkt bewegingswetenschapper Marlies Feenstra naar het fysiek functioneren van ziekenhuispatiënten over de tijd. Ook doet ze onderzoek naar vermoeidheid, iets waar een groot deel van de oudere ziekenhuispatiënten mee kampt. “Ik hoop dat ik met mijn onderzoek een realistischer beeld van de gevolgen van een ziekenhuisopname kan geven, zodat mensen beter weten wat ze kunnen verwachten.”
Waar gaat je onderzoek over?
“Binnen SeniorLines doe ik onderzoek naar herstel van ziekenhuispatiënten. We volgen mensen over de tijd door op meerdere momenten vragenlijsten af te nemen en metingen te doen. De vragen gaan bijvoorbeeld over dagelijkse vaardigheden zoals wassen, aankleden, opstaan uit een stoel of boodschappen doen. Het eerste moment dat we vragen afnemen is als mensen in het ziekenhuis worden opgenomen en daarna nogmaals na drie en zes tot twaalf maanden na ontslag. Zo kan ik de trajecten van mensen in kaart brengen en bekijken of er bepaalde factoren zijn die voorspellend zijn voor een goed of slecht verloop. Vervolgens kijk ik of dat beïnvloedbare factoren zijn. Zo is een hogere leeftijd een risicofactor, maar dat kun je natuurlijk niet veranderen. Maar stel dat bewegen voorafgaand aan de ziekenhuisopname een voorspeller blijkt te zijn voor een goed verloop van een traject, dan kunnen we daar verder naar gaan kijken. Mijn onderzoek is puur observationeel, maar het zou wel kunnen dat het handvatten biedt om beleid op te ontwikkelen. Dat zou ik mooi vinden.”
Kun je een voorbeeld geven van de substudies die je doet?
“Ik onderzoek onder meer het verloop van de mobiliteit van ziekenhuispatiënten. Dit bekijk ik door uitgebreide metingen te doen, waarbij we mensen bijvoorbeeld vragen om een bruggetje te maken in bed of een pen op te pakken van de grond. Ook meten we knijpkracht en longfunctie en nemen we bloed af. Er zijn twee meetmomenten tijdens opname en twee na het ontslag en met een speciaal statistiekprogramma breng ik het hele hersteltraject van de deelnemers in kaart. Verder doe ik onderzoek naar vermoeidheid. Dit onderdeel is erbij gekomen toen uit eerdere onderzoeken bleek dat dit het symptoom is dat mensen het meeste benoemen bij opname in het ziekenhuis. Het gekke hieraan is dat we ernaar vragen bij opname in het ziekenhuis, maar we er minder aandacht voor hebben als de ziekte over is. Dan gaan we er blijkbaar vanuit dat de vermoeidheid ook weg is. Terwijl het wel iets is dat mensen erg kan belemmeren.”
Hoe ben je na je studie Bewegingswetenschappen terechtgekomen bij de Ouderengeneeskunde?
“Tijdens mijn studie heb ik de afstudeerrichting Veroudering gekozen, want ik had daar toen al affiniteit mee. Na mijn studie ben ik niet gelijk doorgegaan met dat onderwerp en volgde ik de docentenopleiding. Vervolgens heb ik drie jaar gewerkt bij een bedrijf dat post-hbo cursussen aanbiedt. Ook heb ik meegeholpen met het ontwikkelen van onderwijsprogramma’s voor verpleegkundigen en oefentherapeuten en meegeschreven aan richtlijnen voor tandprothetici. Dat was heel interessant, maar ik wist toen al wel dat ik graag wilde promoveren, want mijn hart ligt toch bij het onderzoek.”
Waar komt je affiniteit met ouderen vandaan?
“Dat zit hem in de wijsheid en levenslust die ze uitstralen, daar heb ik veel bewondering voor. Ik vind het interessant om te weten hoe mensen in het leven staan en hoe ze keuzes maken. Als ik met ouderen in gesprek ga haal ik daar altijd zoveel lessen uit, dat vind ik echt fantastisch. Soms heb ik niet zoveel zin in een interview omdat ik liever bezig wil met een artikel, maar naderhand voel ik me dan toch weer zo energiek, dat haal ik niet uit het schrijven alleen.”
Is er een specifiek gesprek dat veel indruk op je maakte?
“Ja, ik heb eens een heel bijzondere man geïnterviewd voor SeniorLines. Aanvankelijk leek hij wat terughoudend om mee te doen, maar hij gaf aan dat hij wetenschappelijk onderzoek wel heel belangrijk vond. Uiteindelijk koos hij er daarom voor om mee te doen, maar het leek allemaal wat moeizaam te gaan en niet van harte. Toch hadden we tijdens het eerste deel van het gesprek tussen de vragen door heel interessante gesprekken over kwesties in het Midden-Oosten, waaruit een duidelijke visie op de wereld bleek. Toen ik ’s middags terugkwam voor het tweede deel van het gesprek gaf hij aan dat hij heel graag door wilde met het interview vanwege het belang dat hij hechtte aan wetenschappelijk onderzoek. Toch kostte het hem duidelijk veel moeite. Toen hij uit bed kwam gebeurde er iets opmerkelijks: in plaats van rechtstreeks van het bed naar de stoel bij de tafel te lopen, liep de man ogenschijnlijk dwangmatig en doelloos eerst de halve kamer rond, strak langs de muur, om vervolgens bij de tafel te gaan zitten. Later kwam uit het gesprek naar voren dat de man aan een dwang- en verzamelstoornis leed dat grote impact had op zijn dagelijks functioneren. Ik kreeg zoveel bewondering voor deze man, niet alleen voor zijn doorzettingsvermogen, maar vooral dat hij op de een of andere manier een modus had gevonden om met zijn ziekte om te gaan, ook in zijn dagelijks leven. Ik was erg onder de indruk, mijn hele dag was gelijk goed.”
