Bedrust is funest voor de fysieke én algemene gesteldheid van ouderen in het ziekenhuis. Daarom onderzoekt Luka Brouwer, pas afgestudeerd als bewegingswetenschapper, in het kader van SeniorLines welke interventies er kunnen worden ingezet om ouderen in het ziekenhuis meer te laten bewegen. Het is een onderzoeksvraag die Luka op het lijf geschreven is. “Ik vind het belangrijk dat de kwaliteit van leven van mensen goed is, al helemaal nu mensen steeds ouder worden.”
Wat houdt je onderzoek precies in?
“Mijn onderzoek is een pilot om te bekijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat ouderen in het ziekenhuis meer bewegen. Daarvoor ga ik onderzoeken hoeveel bedrust ouderen in het ziekenhuis precies hebben en ik ga meten hoe fysiek actief ze zijn. Daarnaast is het interessant om erachter te komen waarom patiënten veel in bed liggen. Raden anderen dat aan omdat ze bang zijn dat ouderen vallen, of denken de ouderen: ‘Ik ben ziek en dus moet ik rust nemen’? Daar kan van alles achter zitten. Verder ga ik een plan maken voor het opzetten van een interventie voor meer beweging in het ziekenhuis. Wat willen we precies bereiken? Hoe willen we dat bereiken? Hoeveel mensen zijn daarvoor nodig? Wat zijn mogelijke interventies? Wat zouden patiënten leuk vinden om te doen? Om deze vragen te beantwoorden wil ik in gesprek met veel mensen in het ziekenhuis, van artsen en verpleegkundigen tot patiënten.”
Waarom is het belangrijk dat dit wordt onderzocht?
“De fysieke conditie van veel ouderen is na ontslag uit het ziekenhuis slechter dan voordat ze in het ziekenhuis terechtkomen. De kwaal waarvoor ze worden opgenomen kan dan wel opgelost zijn, maar doordat ze fysiek zo hard achteruitgaan, vermindert hun zelfstandigheid sterk. Uit onderzoek is gebleken dat meer dan de helft van de ouderen die zulke achteruitgang ervaart binnen een jaar na ontslag uit het ziekenhuis in een verzorgingstehuis belandt, heropgenomen wordt of zelfs overlijdt. Het is bekend dat fysieke beweging deze achteruitgang kan verkleinen, vandaar dat we de mogelijkheden hiervan verder willen onderzoeken.”
Wat is de relatie met andere onderzoeken binnen SeniorLines?
“Marlies Feenstra, die haar promotieonderzoek doet bij SeniorLines, kijkt welke factoren een indicatie kunnen zijn voor fysieke achteruitgang van ouderen in het ziekenhuis. Zo komen we erachter welke groep patiënten een grote kans heeft om tijdens een ziekenhuisopname sterk achteruit te gaan. Dat willen we voorkomen door middel van een interventie, waarnaar ik onderzoek doe.”
Wat zijn voorbeelden van mogelijke interventies?
“Er zijn veel mogelijkheden, van heel kleine tot wat grotere varianten. Voor mensen die bedlegerig zijn is er bijvoorbeeld een soort spelcomputer waarbij de patiënt doet alsof hij paardrijdt door middel van een apparaat dat trilt en beweegt. Ondertussen moet je ook nog zelf sturen. Hoewel de bewegingen minimaal zijn, helpt dit wel. De trillingen zorgen er namelijk voor dat de spieren worden geactiveerd, en daardoor blijf je sterker en fysiek fitter. Een heel ander voorbeeld is dat patiënten in het ziekenhuis zelf hun eten en drinken halen. Heel simpel, maar het gebeurt nu niet. We kunnen kijken hoe realiseerbaar zoiets in de praktijk is. Het voordeel van zo’n interventie is dat het algemeen dagelijkse activiteiten zijn die mensen thuis ook uitvoeren. En doordat ze die in het ziekenhuis blijven doen, kunnen ze die activiteiten thuis ook nog doen. Er is veel onderzoek gedaan naar interventies die bevorderend werken voor de fysieke gesteldheid van patiënten, dus er zijn genoeg mogelijkheden. Maar het is ook belangrijk om rekening te houden met wat patiënten leuk zouden vinden om te doen, hoe ze thuis fysieke activiteit kunnen doorzetten en wat realiseerbaar is, bijvoorbeeld in verband met de mankracht die ervoor nodig is om de interventies uit te voeren. Daarom is het ook van belang om in gesprek te gaan met onder andere verpleegkundigen.”
Waar komt jouw motivatie voor dit onderzoek vandaan?
“Ik was tijdens mijn studie al geïnteresseerd in het werken met mensen die fysiek beperkt zijn door veroudering of door bijvoorbeeld een ongeluk. We kunnen mensen tegenwoordig langer in leven houden, maar langer leven is alleen leuk wanneer de kwaliteit van dat leven ook grotendeels gewaarborgd kan blijven. Mijn motivatie is nog groter geworden doordat mijn oma anderhalf jaar geleden is overleden. Zij woonde toen al in een verzorgingstehuis en was een jaar daarvoor opgenomen geweest in het ziekenhuis voor een behandeling tegen kanker. Hoewel die behandeling in eerste instantie goed leek te gaan, stortte ze na ontslag uit het ziekenhuis toch compleet in en belandde ze in een rolstoel, waar ze nooit meer is uitgekomen. Ik heb de fysieke achteruitgang dus van dichtbij meegemaakt en ik zag ook hoe ongelukkig mijn oma in die periode was. Toen ik voor het eerst hoorde over dit onderzoek was ik dan ook gelijk enthousiast. Ik ben heel blij dat ik hieraan kan bijdragen met mijn kennis en dat ik zo mensen kan helpen. Meewerken aan een onderzoek als dit is iets dat ik altijd al heb willen doen.”
